เล่าเรื่องจังหวัดขอนแก่นผ่านภาพถ่ายอำเภอหนองเรือ

คำขวัญประจำอำเภอ

หนองเรือตระการ จักสานไม้ไผ่ ไก่ย่างทางพาด ตลาดกะหล่ำ เลิศล้ำเพชรพลอยเจียระไน พระใหญ่ภูเม็งทอง

ประวัติความเป็นมา

ในปี พ.ศ. 2436 ในราวสมัยรัชกาลที่ 5 ได้มีกลุ่มคนอพยพเข้ามา 3 กลุ่ม โดยกลุ่มที่ 1 มาจากจังหวัดอุบลราชธานี กลุ่มที่ 2 มาจากจังหวัดมหาสารคาม และกลุ่มที่ 3 มาจากอำเภอชนบท จังหวัดขอนแก่น ด้วยคาราวานเกวียน เข้ามาสมาบกันแล้วจับจองทำเลพื้นที่ดอนใกล้น้ำเชินและ กุดแคน ทางด้านทิศเหนือของบ้านหนองเรือปัจจุบัน ตั้งเป็นชุมชน “บ้านโนนหว่านไฟ” หรือในบ้านน้อย ในปัจจุบัน โดยบริเวณนั้นมีแท่นหินสลักลายบัวคว่ำหงาย ร่องรอยเศษอิฐดินเผา และหลุมฝังศพ คนโบราณปรากฎอยู่ เพียงปีเศษเกิดขาดแคลนน้ำกินน้ำใช้ จึงย้ายชุมชนไปตั้งบ้านเรือนใหม่ด้านทิศใต้ ของหนองสรวงหรือคุ้มหนองแชงในปัจจุบัน ปรากฎหลักฐานเป็นตันมะขามใหญ่ให้เห็นจนถึงทุกวันนี้ ต่อมาปี พ.ศ. 2440 เริ่มมีกลุ่มคนอพยพมาจากอำเภอเชียงยืนจังหวัดมหาสารคาม เข้ามาเพิ่ม ขึ้นกลายเป็นชุมชนขนาดใหญ่ จึงตั้งชื่อว่า “บ้านหนองเรือ” และปี พ.ศ. 2475 มีการตัดถนน ” พระยาพหลพลพยุหสนา ” จากขอนแก่นไปเมืองเลย ทำให้การสัญจรสะดวกขึ้น และ พ.ศ. 2481 กรมทางหลวงแผ่นดินตัดถนนลูกรังสายใหม่ จากบ้านสามเหลี่ยมชอนแก่น ตัดผ่านทิศใต้หมู่บ้าน หนองเรือเรียก “ถนนมสิวรรณ” ทำให้การคมนาคมสะดวกขึ้นเกิดการค้าขาย มีการตั้งโรงสีของชาวจีนที่ อพยพเข้ามา และใน พ.ศ. 2500 ขุนพนัศชโนปการ (นายลำดวน ศรีวัฒน์) อดีตนายอำเภอภูเวียง ในสมัยนั้น ได้ขอแยกการปกครองจากตำบลบ้านเม็ง มาเป็นตำบลหนองเรือ และต่อมา ยกฐานะเป็นกิ่งอำเภอ เมื่อ พ.ศ. 2506 โดยรวมหมู่บ้านตำบลต่าง ๆ จากอำเภอเมืองขอนแก่นและ ตำบลในเขตอำเภอภูเวียง รวมเข้าด้วยกัน 7 ตำบล ต่อมาได้รับการยกฐานะเป็นอำเภอหนองเรือ เมื่อวันที่ 31 มกราคม 2506 ปัจจุบัน มี 10 ตำบล 144 หมู่บ้าน หนองเรือ เดิมมีฐานะเป็นตำบลหนึ่งของอำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น เรียกชื่อตาม ข้อสันนิษฐานไว้เป็น 2 ทาง คือ ประการแรก มีหนองน้ำใหญ่ลักษณะคล้ายเรืออยู่ติดกับหมู่บ้าน ประการที่สอง เป็นแหล่งน้ำที่มีคนมาทำการชักลากไม้มาขุดเจาะเป็นเรือพายมากกว่าท้องถิ่นใด ๆ

อาชีพหลัก

นาข้าว, ไร่อ้อย, ไร่นาสวนผสม, ไร่พุทรา

สินค้าหรือผลิตภัณฑ์ทางเศรษฐกิจที่สำคัญ

1. ผ้าฝ้ายทอมือ

2. ปลาสัมแปรรูป

3. เครื่องใช้จักสาน

4. ผักปลอดภัยจากสารพิษ

สถานที่ท่องเที่ยว

โบราณสถาน/โบราณวัตถุ ได้แก่ นับถือใกลัวัดเดิมเป็นฝ่ายหินธรรมชาติเตี้ย 1 ต่อมาหน่วยงาน รพช.ขอนแก่น มาขุดแต่งและทำเป็นฝ่าย วัดป่าภูเม็งทอง มีพระพุทธรูปปางสมาธิขนาดใหญ่สูง 5 เมตร ที่ชาวบ้านเคารพ ชลประทานเพื่อเก็บน้ำไว้ใช้ในการเกษตร เป็นแหล่งท่องเที่ยว และมีทางเดินขึ้นบนเขาเพื่อปฏิบัติธรรม ระยะทาง 700 เมตร

– วัดป่านาโค (ฝ่ายพญานาค) มีเจดีย์จัตตสัญโล เป็นสถานที่ปฏิบัติธรรมและประกอบ พิธีกรรมทางศาสนาและ “สรงยอดหัวย” (บวงสรวงพญานาค) ผ่ายธรรมชาติที่ชาวบ้านเชื่อว่าเป็นฝ่ายน้ำ ศักดิ์สิทธิ์

– วัดศรีมงคล (พระพุทธรูปเปลือกหอย) พระพุทธรูปสร้างขึ้นจากเปลือกหอยกาบที่เก็บได้ ในพื้นที่ โดยมหาวิทยาลัยขอนแก่น เป็นผู้ออกแบบและร่วมกันจัดสร้างจากงบประมาณชาวบ้าน วัดถ้ำเจีย (วัดภูพานคำ) มีพระพุทธรูป เจ้าแม่กวนอิม และพระสังกัจจายน์ มีบันได ทางขึ้นเป็นรูปพญานาคทอดยาวลงมา เป็นที่เคารพสักการะของชาวบ้าน

– วัดโพธิ์ทอง เป็นวัดเก่าแก่และมีโบราณวัต! คือโรงอุโบสถทรงไทย เป็นประดิษฐานของ พระประธาน ตามฝาผนังมีภาพเขียนสี มีต้นโพธิ์เก่าแก่ อายุประมาณ 300 ปี มีวิหารหลวงปู่หิน ซึ่งเป็น ที่ประดิษฐานของพระพุทธรูปหินทราย สมัยทวาราวดีและพระพุทธรูปปางมารวิชัยอายุประมาณ 6 ปี ชาวบ้านเรียก” หลวงพ่อองค์ดำ” ภายในบริเวณวัดยังมีพิพิชภัณฑ์พื้นบ้าน เป็นที่เก็บรักษาโบราณวัตถุ ประจำวัดและหมู่บ้าน นอกจากนี้ยังเป็นศูนย์รวมพันธ์ไม้นานาชนิด ทั้งไม้ดอก ไม้ยืนต้น ไม้ในวรรณคดี และสมุนไพรพื้นบ้าน และที่นี่ยังเป็นศูนย์กลางทางการศึกษาพระปริยัติธรรมของคณะสงฆ์อำเภอ

สถานที่ท่องเที่ยวธรรมชาติ

– อุทยานแห่งชาติน้ำพอง เป็นแหล่งต้นน้ำของลำน้ำชี ลำน้ำพอง และแหล่งสมุนไพร พื้นที่สมุนไพร พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขา ป่าเต็งรัง ป่ดิบแล้ง มีจุดชมทัตนียภาพที่น่สนใจ เช่น จุดชมวิว หินช้างสี พลาญชาด คำโพน หาดหินกอง ถ้ำฝ่ามือแดง และคำโพน บ่อหินกลมคล้ายปล่องภูเขาไฟอัน เกิดจากสภาพทางธรณีวิทยา

– ภูเม็ง จุดเด่นที่สำคัญเรียกว่า “ภู 7 ชั้น” มีเส้นทางท่องเที่ยวธรรมชาติและจุดชมวิว เช่น ปานกแตดแต้ เป็นแหล่งต้นน้ำที่สำคัญของชาวบ้าน

– ป่าชุมชนโคกหินแม่ช้าง เป็นป่าเบญจพรรณและแหล่งพืชสมุนไพรธรรมชาติ รวมทั้ง เป็นแหล่งอาหารของคนในชุมชน มีก้อนหินทรายขนาดใหญ่ ลักษณะคล้ายโคลงช้างจึงเป็นที่มาของชื่อปา ชนชน

– หนองแปน เป็นที่ตั้งของโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในการต่อตั้งสถานีสูบน้ำ ด้วยไฟฟ้า เป็นแหล่งน้ำที่ประชาชนในพื้นที่ได้ใช้ประโยชน์ เพื่อทำการเกษตรและเลี้ยงสัตว์

– ล่องแฟ รีสอร์ท ลำน้ำเชิญ, บ้านกง, บ้านฟ้าเหลื่อม ชมทัศนียภาพในอ่างเก็บน้ำ เหนือเขื่อนอุบลรัตน์มีบริการอาหาร เครื่องดื่ม และดนตรีคาราโอเกะ ล่องแพลำน้ำเชิน ลำน้ำเชิน เป็นลำน้ำที่มีตันกำเนิดมาจากเทือกเขาเพชรบูรณ์ ไหลลงสู่เขื่อนอุบลรัตน์ บริเวณบ้านหนองทุ่ม ตำบลบ้านกง อำเภอหนองเรือ จังหวัดขอนแก่น และเป็นลำน้ำสายสำ ในการหล่อเลี้ยงชีวิตของคนในพื้นที่ ทำให้เกิดวิถีชีวิต ด้านการประมงที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะถิ่น โดยเฉพาะอย่างยิ่งวิถีชีวิต การหาปลาด้วยการยกยอแบบแพสะดุ้ง ซึ่งเป็นการหาปลาตามธรรมชาติ ตลอดริมฝั่งสองข้างลำน้ำ ทำให้เกิดบรรยากาศที่เอื้อต่อการเป็นแหล่งท่องเที่ยว สนใจเข้ามาเที่ยวชมธรรมชาติและบรรยากาศสองฝั่งลำน้ำเชิน ในรูปแบบการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ กลุ่มแพล่องบ้านหนองเม็ก

– หนองทุ่ม จึงได้รมตัวกันจัดทำแพล่องไว้คอยบริการนักท่องเที่ยวที่ ด้วยแพขนาดมาตรฐานและปลอดภัย โดยการรับรองจากกรมเจ้าท่า ต่อหนึ่งเที่ยว ราคาเหมาจ่าย ๒,๘00 บาท โดยเริ่มตั้งแต่เวลา 8.00 – 16.00 น. โดยประมาณ และการบริการจะให้บริการในรูปแบบของแพล่องคาราโอเกะ โดยใช้เวลาในการล่องหนึ่งวัน ภายใต้มาตรการด้านความปลอดภัย และข้อยังคับในการล่องแพของกลุ่มนักท่องเที่ยวสามารถ นำเครื่องดื่มและอาหารมาทำทานเองได้ หรือจะให้ทางแพจัดเตรียมไว้ให้ก็ได้ในราคาเป็นกันเอง สำหรับการเดินทางไปล่องแพบ้านหนองเม็ก

– หนองทุ่ม ตำบลบ้านกง อำเภอหนองเรือ หวัดขอนแก่น อยู่ห่างจาก จังหวัดขอนแก่นระยะทาง ๓๕ กิโลเมตร โดยรถยนต์ส่ รถโดยสารประจำทางตามทางหลวงแผ่นดิน หมายเลข ๑๒ ถนนมสิวรรณ (ขอนแก่น-เมืองเลย) ถึง ตลาดดอนโมงมุ่งหน้าสู่ทิศเหนือตามถนนท่ปลา (ดอนโมง-ภูเวียง) ซึ่งเป็นถนนลาดยาง ระยะทาง ๓ กิโลเมตร ท่านจะได้พบกับมิตรภาพ อันแสนอบอุ่น ด้วยรอยยิ้ม และวิถีชีวิตอันเรียบง่าย ของคนในชุมชน ไก่ย่างหนองเรือ ไก่ย่างหนองเรือ เป็นอาหารที่ขึ้นชื่อของชาวอำเภอหนองเรือ ซึ่งมีจำหน่าย อยู่บริเวณทางพาด ถนนมลิวรรณ อำเภอหนองเรือบริเวณทางแยกไปอำเภอภูเวียงและทางไป อำเภอชุมแพ ซึ่งจะมีพ่อค้าแม่ค้าจำหน่ายตั้งร้านขายไก่ย่างรสอร่อยตลอดทาง พร้อมยังมีอาหารอีสาน ประเภทต่าง ๆ ที่อร่อยไว้คอยบริการประชนชนผู้ที่สัญจรไปมาผ่านอำเภอหนองเรือ และจุดเด่นของไก่ ย่างหนองเรือ จะใช้เน้นในการคัดเสือกไก่และการหมัก ทำให้ได้รสชาติโดดเด่นกรอบนอกนุ่มใน หอมอบอวลด้วยกลิ่นพริกไทยและเครื่องเทศ