พิพิธภัณฑ์ธนารักษ์ จังหวัดขอนแก่น
พิพิธภัณฑ์ธนารักษ์ จังหวัดขอนแก่น
พิพิธภัณฑ์ธนารักษ์ จังหวัดขอนแก่น หรือสามารถเรียกได้ว่าเป็น City Musuem พิพิธภัณฑ์ที่บอกเล่าเรื่องราวของเงินตราในอีสาน บอกเล่าประวัติศาสตร์ด้านการค้า การพัฒนาของเมือง รวมถึงการร่วมออกแบบพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ โดยชาวขอนแก่น มีพื้นที่สาธารณะ (Public Space) ใจกลางเมือง เพื่อให้เป็นพื้นที่ที่สามารถสร้างประโยชน์สูงสุดให้กับเมือง
หลังจากที่ธนาคารแห่งประเทศไทย ได้ย้ายสำนักงานภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งตั้งอยู่ที่ถนนศรีจันทร์ อ.เมือง ขอนแก่น ออกไปอยู่ที่บริเวณบึงแก่นนครและส่งอาคารและพื้นที่คืนให้กรมธนารักษ์ เนื่องจากหมดสัญญาเช่าที่ราชพัสดุใน พ.ศ. 2560 ภาคีจังหวัดขอนแก่น ได้แสดงเจตจำนงไปยังกรมธนารักษ์ที่จะขอมีส่วนร่วมสนับสนุนให้มีการใช้อาคารเดิมหลังดังกล่าวให้เกิดประโยชน์แก่ทางราชการและประชาชนมากที่สุด จึงได้เข้าไปปรึกษาหารือกับธนารักษ์พื้นที่จังหวัดขอนแก่น และหน่วยงานต่างๆในพื้นที่หลายครั้ง นายพงศ์ธร พากเพียรทรัพย์ รองอธิบดีกรมธนารักษ์ พร้อมด้วยผู้บริหารที่เกี่ยวข้อง ได้เชิญภาคีต่างๆร่วมแสดงความเห็นแบบอาคารใหม่ที่สถาปานิกกรมธนารักษ์ได้ยกร่างขึ้นมาเพื่อพิจารณา โดยกรมธนารักษ์พื้นที่จังหวัดขอนแก่นได้แสดงเจตนารมณ์ตั้งแต่ต้นว่าจะคงรูปแบบอาคารและพื้นที่ไว้ให้เป็นประวัติศาสตร์คู่เมืองขอนแก่นและภาคอีสาน จะไม่เปลี่ยนแปลงอาคารและพื้นที่เพื่อจัดหารายได้
โดยจะทำให้เป็นแลนด์มาร์กของขอนแก่นจึงเชิญผู้นำชุมชน หน่วยงานราชการ เทศบาลนครขอนแก่น และหน่วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องมาหารือถึงทิศทางการพัฒนาร่วมกัน
แสดงถึงเหรียญกษาปณ์ที่เป็นตัวกลางขับเคลื่อนระบบเศรษฐกิจมาอย่างยาวนาน พร้อมกับแทรกประวัติศาสตร์และพัฒนาการของชุมชนขอนแก่นและภาคอีสานโดยรอบ เป็นสถานที่เรียนรู้ แหล่งทำกิจกรรมของเยาวชน คนสูงอายุ และคนทุกหมู่เหล่า ซึ่งจะเป็นโอกาสเพิ่มความมีชีวิตชีวาให้กับเมือง
โครงสร้างพื้นฐานที่อำนวยให้เกิดเรื่องสร้างสรรค์หรือที่เรียกว่าครีเอทีฟ อินฟาสตักเจอร์ให้มากๆ เช่น พิพิธภัณฑ์ ห้องสมุด สนามกีฬา สนามเด็กเล่น แกลเลอรี่ แหล่งเรียนรู้ รวมถึงสถานที่ที่มีพื้นที่สาธารณะให้ผู้คนเข้าไปเรียนรู้ เป็นแหล่งให้อาหารสมองจะช่วยสร้างคนให้สมาร์ท ซึ่งเป็นหัวสำคัญในการสร้างเมืองให้สมาร์ท
การที่ธนารักษ์ร่วมกับคนท้องถิ่นทั้งเทศบาล มหาวิทยาลัยขอนแก่น มูลนิธิชุมชนขอนแก่นทศวรรษหน้า อาสาสมาร์ท ชุมชน ร่วมกันจัดทำโครงการ “หัวใจเมือง by ธนารักษ์” โดยใช้พื้นที่อาคารธนาคารแห่งประเทศไทยสำนักงานภาคตะวันออกเฉียงเหนือหลังเดิมที่ธนารักษ์เป็นเจ้าของ สร้างพิพิธภัณฑ์โดยกรมธนานารักษ์ส่วนหนึ่ง ส่วนพื้นที่เหลือว่างหลังจากใช้ประโยชน์กรมธนารักษ์ได้เปิดโอกาสให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการออกแบบสร้างพื้นที่สร้างสรรค์ของเมืองนั้นเป็นรูปแบบความร่วมมือบนแนวคิดประชารัฐตั้งแต่แรก
(esanbiz,2560)
ช่วงเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2560 เทศบาลนครขอนแก่น ได้ร่วมกับภาคีเครือข่ายได้แก่ กลุ่มอาสาสมัคร Smart City (คณะทำงานขับเคลื่อนนวัตกรรมโครงการสุขซูมื่อคือขอนแก่นเมืองสร้างสรรค์ Khon Kaen Smart City) กลุ่มสภาเมืองขอนแก่น หน่วยงานภาครัฐเอกชน สถาบันการศึกษา พี่น้องชุมชน และประชาชนทั่วไป จัดงาน SMART DAY (สภาเมืองภาคพิเศษ) ฟื้นใจเมือง สรร-สร้าง ย่านสร้างสรรค์ 3 ด้าน คือ จราจรสร้างสรรค์ พื้นที่สร้างสรรค์ เศรษฐกิจสังคมสร้างสรรค์ และเชิญประชาชนนำรูปเก่ามาเล่าเรื่องตำนานเมืองขอนแก่นในอดีต พร้อมร่วมรับฟัง แลกเปลี่ยนร่วมแชร์ไอเดียการใช้พื้นที่ธนาคารชาติหลังเก่า ถนนกลางเมือง ซึ่งในวันดังกล่าวมีผู้เข้าร่วมงานกว่า 500 คน
จากการร่วมประสาน พูดคุย กับผู้เกี่ยวข้องอย่างต่อเนื่องในการร่วมระดมความติดเห็นและแนวทางการพัฒนาอาคารแบงค์ชาติเก่า ให้เป็นพื้นที่การเรียนรู้แห่งใหม่ของจังหวัดขอนแก่น เป็นผลสำเร็จในที่สุด โดยเมื่อวันที่ 25 กันยายน 2564 อาคารแห่งนี้ก็เปิดให้บริการอีกครั้งอย่างเป็นทางการ ในฐานะของ “พิพิธภัณฑ์ ธนารักษ์” ประจำจังหวัดขอนแก่น ซึ่งโครงสร้างอาคารทั้งด้านในและด้านนอกยังครบสมบูรณ์ในรายละเอียดที่บอกร่องรอยของประวัติศาสตร์ได้เป็นอย่างดี สถาปนิกคนสำคัญในวงการสถาปัตยกรรมไทยพันเอกจิระ ศิลป์กนก (ผู้ออกแบบโรงภาพยนต์สกาล่า) เป็นผู้ออกแบบธนาคารแห่งประเทศไทยแห่งนี้ ด้วยศิลปะแบบโมเดิร์นไทยสมัยใหม่ ที่มีการรับเอาอิทธิพลในการสร้างความสมมาตรของอาคารมาจากตะวันตก อีกทั้งยังมีการใช้เหล็กดัดบริเวณทางเดินขึ้นบันไดของอาคารชั้น 1 และ ชั้น 2 ซึ่งได้รับอิทธิพลจากการตกแต่งอาคารในศิลปะตะวันตก ยุคศตวรรษที่ 20 เช่นเดียวกัน
ทั้งนี้ ในปัจจุบันสถานที่แห่งนี้เปลี่ยนเป็นพิพิธภัณฑ์ธนารักษ์ สถานที่ที่เก็บรวบรวมประวัติศาตร์ของเมืองผ่านการใช้เงินตราในแต่ละยุคแต่ละสมัยของอีสานเอาไว้ ควบคู่ไปกับการฉายภาพการเติบโตทางเศรษฐกิจและสังคมเมืองของจังหวัดขอนแก่น โดยพื้นที่ทั้งหมดแบ่งออกเป็น 2 ส่วนหลักๆ บริเวณชั้น 1 เป็นพื้นที่นิทรรศการหมุนเวียนที่ชุมชนและสถานศึกษาสามารถเข้าไปใช้พื้นที่ในการจัดกิจกรรมได้ อีกทั้งยังมีห้องสมุดที่สามารถมานั่งใช้เวลากับสื่อและหนังสือต่างๆ ในฐานข้อมูลได้
ส่วนบริเวณชั้น 2 เป็นโซนนิทรรศการถาวร ที่แบ่งเนื้อหาออกเป็น 2 ส่วน ส่วนที่ 1 ได้แก่ประวัติศาสตร์ด้านเศรษฐกิจของอาณาจักรล้านช้าง และภูมิภาคอีสานของประเทศไทย ที่เล่าผ่านเงินตราในแต่ละยุคแต่ละสมัย ตั้งแต่เงินเปลือกหอยในยุคก่อนประวัติศาสตร์ เงินฮ้อยในยุคล้านช้าง เงินพดด้วงในยุคอยุธยา จนถึงเงินบาทในยุคปัจจุบัน ในส่วนเนื้อหาอีกส่วนหนึ่งนั้น เป็นเรื่องราวเกี่ยวกับเมืองขอนแก่นในยุคตั้งเมือง ปี พ.ศ. 2500 การมาของรถไฟและถนนมิตรภาพ ทำให้เมืองขอนแก่นมีการเติบโตทางเศรษฐกิจและสังคมอย่างรวดเร็ว โรงหนัง ร้านรวงและธุรกิจต่างๆ ล้วนมีเอกลักษณ์และความคิดสร้างสรรค์ ไปจนถึงพาร์ทขอนแก่นในอนาคต ที่พูดถึงการปรับโครงสร้างพื้นฐานของเมืองให้เหมาะกับการพัฒนาไปเป็น Smart city โดยผู้ชมทุกคน สามารถร่วมออกแบบเมืองขอนแก่นในอนาคตได้ เรียกได้ว่าเป็นการสร้างเมืองที่ทุกคนมีส่วนร่วมอย่างแท้จริง
โดยกรมธนารักษ์เอง เดิมก็มีความตั้งใจที่จะพัฒนาที่ราชพัสดุใจกลางเมืองขอนแก่นแห่งนี้ ให้เป็นแหล่งศึกษาเรียนรู้ เกี่ยวกับเงินตราไทยและเงินตราภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีพื้นที่จัดกิจกรรมสร้างสรรค์สำหรับชาวเมืองขอนแก่น รวมทั้งพื้นที่ใกล้เคียง ซึ่งสอดคล้องกับความต้องการของชาวขอนแก่น จึงได้ออกแบบและปรับปรุงอาคารธนาคารแห่งประเทศไทย สำนักงานภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ที่ได้หมดสัญญาเช่า และธนาคารแห่งประเทศไทยส่งคืนที่ราชพัสดุพร้อมอาคารให้แก่กรมธนารักษ์ เพื่อให้เป็นพิพิธภัณฑ์ที่มีความเป็นมิตรต่อการใช้งาน มีพื้นที่สาธารณะรองรับกิจกรรมที่หลากหลายเพื่อคนทุกกลุ่ม โดยเฉพาะคนรุ่นใหม่ เด็กและเยาวชน ที่จะได้เข้ามาร่วมใช้พื้นที่ในใจกลางเมืองแห่งนี้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด โดยมีสิ่งอำนวยความสะดวกในการเข้าถึงพื้นที่ภายในอย่างเท่าเทียมเพื่อคนทุกคน ตามหลักอารยสถาปัตย์ หรือ Universal Design พิพิธภัณฑ์ธนารักษ์ จังหวัดขอนแก่น เป็นอาคาร 2 ชั้น ชั้นที่ 1 มีพื้นที่ 1,130 ตารางเมตร ประกอบด้วย โถงพิพิธภัณฑ์เพื่อกิจกรรมอเนกประสงค์ พื้นที่นิทรรศการหมุนเวียน ประชาสัมพันธ์ ห้องกิจกรรม หรือ work shop ห้องสมุด ร้านขายของที่ระลึก และห้องปฐมพยาบาล
ธนารักษ์พัฒนา นิทรรศการเงินตราไทย และเงินตราภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งมีการจัดแสดงเงินตรา และเหรียญกษาปณ์ตั้งแต่อดีต–ปัจจุบัน ประกอบเทคโนโลยีที่ทันสมัย นิทรรศการเล่าเรื่องเมืองขอนแก่น ที่บอกเล่าประวัติศาสตร์การพัฒนาเมืองขอนแก่นตั้งแต่ยุคปี พ.ศ.2500 ถึงปัจจุบัน ที่จังหวัดขอนแก่นมีแผนพัฒนาเมืองสู่ความเป็นสมาร์ทซิตี้
พื้นที่ให้บริการ
นิทรรศการหมุนเวียน ,ห้องนิทรรศการ, ห้องสมุด, ห้องกิจกรรม, สวนสาธารณะ, โถง
ค่าบริการสำหรับการชมนิทรรศการ ชั้น 2 คนละ 50 บาท
วัน เวลา เปิดทำการ
อังคาร – ศุกร์ เวลา 08.30 – 16.30 น.
เสาร์ – อาทิตย์ เวลา 10.00 – 18.00 น.
ที่ตั้ง: 393 ถนน กลางเมือง ตำบลในเมือง อำเภอเมืองขอนแก่น ขอนแก่น 40000
Google Map: https://www.google.com/maps/dir//393+%E0%B8%96%E0%B8%99%E0%B8%99+%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87+%E0%B8%95%E0%B8%B3%E0%B8%9A%E0%B8%A5%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87+%E0%B8%AD%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%A0%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%99+%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%99+40000/@16.4307277,102.753049,12z/data=!4m8!4m7!1m0!1m5!1m1!1s0x31228b99a075f331:0xf09e138b7546546b!2m2!1d102.8354704!2d16.4307423?entry=ttu&g_ep=EgoyMDI1MDEyOC4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D
โทร. 043 306 167
Website / Facebook: พิพิธภัณฑ์ธนารักษ์ จังหวัดขอนแก่น